[828-9] ‘‘เอตมาทีนวํ ญตฺวา, มุนิ ปุพฺพาปเร อิธา’’ติ เอตํ ‘‘ยโส กิตฺติ จ ยา ปุพฺเพ, หายเตวาปิ ตสฺส สา’’ติ อิโต ปภุติ วุตฺเต ปุพฺพาปเร อิธ อิมสฺมิํ สาสเน ปุพฺพโต อปเร สมณภาวโต วิพฺภนฺตกภาเว อาทีนวํ มุนิ ญตฺวาฯ เอตทริยานมุตฺตมนฺติ ยทิทํ วิเวกจริยา , เอตํ พุทฺธาทีนํ อริยานํ อุตฺตมํ, ตสฺมา วิเวกญฺเญว สิกฺเขถาติ อธิปฺปาโยฯ น เตน เสฏฺโฐ มญฺเญถาติ เตน จ วิเวเกน น อตฺตานํ ‘‘เสฏฺโฐ อห’’นฺติ มญฺเญยฺย, เตน ถทฺโธ น ภเวยฺยาติ วุตฺตํ โหติฯ

[830] ริตฺตสฺสาติ วิวิตฺตสฺส กายทุจฺจริตาทีหิ วิรหิตสฺสฯ โอฆติณฺณสฺส ปิหยนฺติ, กาเมสุ คธิตา ปชาติ วตฺถุกาเมสุ ลคฺคา สตฺตา ตสฺส จตุโรฆติณฺณสฺส ปิหยนฺติ อิณายิกา วิย อาณณฺยสฺสาติ อรหตฺตนิกูเฏน เทสนํ นิฏฺฐาเปสิฯ เทสนาปริโยสาเน ติสฺโส โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ สจฺฉากาสีติฯ

ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทก-อฏฺฐกถาย

สุตฺตนิปาต-อฏฺฐกถาย ติสฺสเมตฺเตยฺยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ปสูรสุตฺตวณฺณนา

[831] อิเธว สุทฺธีติ ปสูรสุตฺตํฯ กา อุปฺปตฺติ? ภควติ กิร สาวตฺถิยํ วิหรนฺเต ปสูโร นาม ปริพฺพาชโก มหาวาที, โส ‘‘อหมสฺมิ สกลชมฺพุทีเป วาเทน อคฺโค, ตสฺมา ยถา ชมฺพุทีปสฺส ชมฺพุปญฺญาณํ, เอวํ มมาปิ ภวิตุํ อรหตี’’ติ ชมฺพุสาขํ ธชํ กตฺวา สกลชมฺพุทีเป ปฏิวาทํ อนาสาเทนฺโต อนุปุพฺเพน สาวตฺถิํ อาคนฺตฺวา นครทฺวาเร วาลิกตฺถลํ กตฺวา ตตฺถ สาขํ อุสฺสาเปตฺวา ‘‘โย มยา สทฺธิํ วาทํ กาตุํ สมตฺโถ, โส อิมํ สาขํ ภญฺชตู’’ติ วตฺวา นครํ ปาวิสิฯ ตํ ฐานํ มหาชโน ปริวาเรตฺวา อฏฺฐาสิฯ เตน จ สมเยน อายสฺมา สาริปุตฺโต ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา สาวตฺถิโต นิกฺขมติฯ โส ตํ ทิสฺวา สมฺพหุเล คามทารเก ปุจฺฉิ – ‘‘กิํ เอตํ ทารกา’’ติ, เต สพฺพํ อาจิกฺขิํสุฯ ‘‘เตน หิ นํ ตุมฺเห อุทฺธริตฺวา ปาเทหิ ภญฺชถ, ‘วาทตฺถิโก วิหารํ อาคจฺฉตู’ติ จ ภณถา’’ติ วตฺวา ปกฺกามิฯ